Το Ίδρυμα Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου θεσπίζει πολιτική ίσης κατανομής των αναθέσεων για φιλοξενούμενους μαέστρους και σολίστ σε άνδρες και γυναίκες
Θέση εξ’ ορισμού και κατα παράδοση καθόλα ανδρική υπόθεση η διεύθυνση στο πόντιουμ της κλασικής μουσικής του δυτικού κόσμου. Βρίσκει ανακούφιση τις τελευταίες δεκαετίες με σπουδαίες γυναίκες μαέστρους να αναδύονται από το σκοτάδι της σιωπής. Προσθέτουν επιτέλους μια νότα ισορροπίας και ποιοτικής ποικιλίας στον χώρο, θέλοντας να εστιάσουν την προσοχή στην μουσική παρά στην επίμονη διάκριση έναντι του γυναικείου φύλου.
Με την ισότητα των φύλων να κάνει την παρουσία της αισθητή πλέον σε όλους τους επαγγελματικούς τομείς, παρατηρείται μία έστω επιφανειακή ανάδειξη μαέστρων γυναικών με εμπνευστή, και κύριο μαχητή, την Μαρίν Άλσοπ να συνεχιζει ακατάπαυστα να καλλιεργεί το έδαφος από την δεκαετία του ‘70. Αυτή και πολλές άλλες είχαν την στήριξη σημαντικών ανθρώπων της κλασικής μουσικής – γυναικών και ανδρών – που τους προέτρεπαν να επιμείνουν στο όραμά τους και να αψηφήσουν εμπόδια οποιασδήποτε μορφής, κυρίως περιφρόνηση και απόρριψη λόγω του “ασθενούς” τους φύλου. Παρόλο που μάχονται ακόμα για τα αυτονόητα, απέναντι σε απαρχαιωμένους θεσμούς και φαλλοκρατικούς φορείς, γενναιες γυναίκες μαέστροι πετυχαίνουν όλο και πιο συχνά την διασφάλιση της ηγετικής αυτής θέσης του μαέστρου συμφωνικής ορχήστρας, καλλιτεχνικού διευθυντή, και σολίστ.
Σε αυτό τον σκοπό λοιπόν αφοσιωθήκαμε και εμείς τα τελευταία χρόνια ως Ίδρυμα Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου, για να βοηθήσουμε με την σειρά μας τις παγκόσμιες κινήσεις προς μια πιο ισορροπημένη πραγματικότητα στην κλασική μουσική. Πήραμε θέση στην πρώτη γραμμή, πλάι σε οργανισμούς πρωτοπόρους όπως το Institute of Women Conductors στην Αμερική, που παρέχει ένα δίκτυο ενδυνάμωσης, ανθεκτικότητας και στήριξης των γυναικών μαέστρων. Θεωρούμε πως αφυπνούμε έτσι την νοοτροπία και τον τρόπο σκέψης που μέχρι τώρα αποτρέπει την εμφάνιση γυναικών στο ποντιουμ, με μοναδικό εμπόδιο το φύλο τους. Θέλουμε να μεταφέρουμε το απλό αλλά υποτιμημένο μήνυμα πως το φύλο οποιουδήποτε μαέστρου δεν αφορά ούτε και επηρεάζει την ικανότητα ή την ποιότητα του έργου τους. Όπως σε κάθε επάγγελμα η ουσία βρίσκεται καθαρά στην εκτέλεση και το αποτέλεσμα. Η απήχηση της ερμηνείας, η συγκίνηση του κοινού, η επικοινωνία των μαέστρων με την ορχήστρα, η αλήθεια τους, το ήθος τους είναι αυτά που μετρούν.
Έμπρακτα συνεισφέρουμε επιδιώκοντας συνεργασίες με ανερχόμενες, διακεκριμένες, και παγκοσμίου φήμης γυναίκες μαέστρους, οι οποίες με ιδιαίτερη χαρά αποδέχονται την πρόσκλησή μας να διευθύνουν την δική μας συμφωνική ορχήστρα σε συναυλίες και εγχώριες εκδηλώσεις. Είμαστε στην ευχάριστη θέση να αναφέρουμε ονόματα που μας τίμησαν μέχρι σήμερα με την παρουσία τους. Μερικές από’ αυτές είναι η Ζωή Τσόκανου, η Ζωή Ζενιώδη, η Χριστίνα Αθηνοδώρου, η Κυριακή Κουντούρη, η Λίζα Ξανθοπούλου, και η Σάρα Ιωαννίδου. Με την αναχώρησή μας απο το ΔΣ του Ιδρύματος ΣΟΚ το 2024, αφήνουμε πίσω μια σημαντική παρακαταθήκη. Προσδοκούμε πως το νέο ΔΣ θα συνεχίσει με το ίδιο πάθος το έργο αυτό που δεσμευτήκαμε να ολοκληρώσουμε τους επόμενους μήνες με νέες παρουσίες ανδρών και γυναικών μαέστρων.
Η σκηνοθέτης και παραγωγός του ντοκυμαντερ “Maestra”, Maggie Contreras δήλωσε πρόσφατα σε συνέντευξή της πως η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης απέκτησε επίσημα γυναίκα σολίστ όχι νωρίτερα από το 1997. Μεχρι τότε η Κρατική Όπερα της Βιέννης που ηγείτο των προσλήψεων μουσικών, δεν επέτρεπε καν την ακρόαση γυναικών για την Φιλαρμονική. Έτσι, θέλουμε εδώ να αναφέρουμε ονόματα σπουδαίων σολιστ γυναικών που έχουν συνεργαστεί με την Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου: Anais Gaudemard (άρπα), Άντρη Χατζηανδρέου (πιάνο), Έλενα Μιτέλλα (πιάνο), Νατάσα Χατζηανδρέου (κρουστά), Άννυ Φασσέα (σοπράνο), Θεοδώρα Μπάκα (μέτζο-σοπράνο), Ζώη Νικολαΐδου (σοπράνο), Μαρίζα Αναστασιάδη (σοπράνο), Ιωάννα Τρουλλίδου (τραγούδι jazz), Ραφαέλλα Χαραλάμπους (σοπράνο), Simona Eisinger (σοπράνο), Gulnara Shafigullina (σοπράνο).
Στόχος μας να τονίσουμε την σημασία της ισορροπίας στο πόντιουμ, μετατοπίζοντας το φύλο του μαέστρου απο το επίκεντρο με πρόθεση να επαναφέρουμε την ουσία. Δηλαδή την μετάδοση της κλασικής μουσικής στην νέα γενιά, την μετάδοσή της στην ευρύτερη κοινωνία, την αντικειμενική αντιπροσώπευσή της από άξιους επαγγελματίες ανεξαρτήτως φύλου, τη χρήση της ως γλώσσα αγάπης, ειρήνης, σεβασμού, έμπνευσης, πολιτισμού, και ισότητας. Την απόλυτη της μαγεία όταν εκφράζεται ελεύθερα, ισότιμα, δίκαια, και ισορροπημένα.
Όπως τόσο εύστοχα αναφέρει η μαέστρος Ζωή Ζενιώδη “Χρειαζόμαστε δημιουργικούς ανθρώπους, ανθρώπους με ενσυναίσθηση, ανθρώπους που μπορούν να ανθίσουν ολοκληρωτικά. Ας εργαστούμε επιτέλους προς αυτήν την κατεύθυνση. Ας δημιουργήσουμε τις δομές που χρειάζονται για να συνεχίσει ο άνθρωπος να είναι άνθρωπος.”
Εξάλλου, “ο αληθινός πολιτισμός βρίσκεται εκεί όπου κάθε άνθρωπος αναγνωρίζει σε όλους τους άλλους κάθε δικαίωμα που διεκδικεί για τον εαυτό του” Robert G. Ingersoll, Αμερικανός αγνωστικιστής (1833-1899).
